MINIMAL STIMULATION - MINIMAL ΔΙΕΓΕΡΣΗ

Minimal stimulation  is a relatively new  (ART) technique  that offers a gentler version of ovarian stimulation compared to traditional IVF and  can be an excellent procedure to bridge the gap between Natural Cycle IVF and traditional IVF. Mini-IVF is designed to recruit only a few (but high quality) eggs, thus avoiding the risks of hyper-stimulation, reducing the number of injections and dramatically reducing the cost of medications.

Minimal IVF stimulation will yield, on average, 3-6 eggs and can produce 1-4 embryos, increasing the chances for at least one healthy embryo for transplantation.

With mini-IVF, we get smaller numbers of eggs, but most of them make perfect embryos.

Even for poor prognosis cases of older women with low ovarian reserve, there is an advantage to mini-IVF over high dose stimulation. The drugs can be oral ovulation agents such as Clomid,  combined with low doses of gonadotropins or antagonist with low dose of hMG/FSH .

The egg retrieval procedure is identical to that done in traditional IVF with intravenous sedation (anesthesia) .

What are the major advantages ?

Minimize exposure to medications during ovarian stimulation

Reduce health risks of Ovarian HyperStimulation Syndrome (OHSS),

Reduce costs associated with the medications used

Reduce the time between cycles

Minimal ovarian stimulation IVF The need for more ‘physiological’ IVF treatments, less costly approaches, is rapidly gaining in popularity

Minimal IVF protocols may begin with a natural cycle or after short course of birth control pills (oral contraceptive pills or OCPs) or a course of estrogen preparation to regulate the cycle.

The choice of Minimal IVF depends on patient preference and specific medical conditions as well as hormone levels.

In select groups of patients (under the age of 35, normal ovarian reserve) pregnancy success rates for Minimal IVF treatment are excellent.

What are the disadvantages of Mini IVF? 

Fewer eggs (oocytes) are available for fertilization and as a result fewer embryos available for transfer than with conventional IVF.

The freezing (cryopreservation) of excess embryos is unlikely since fewer embryos are created.

A higher no embryo transfer rate since the likelihood of no eggs (oocytes) collected at egg retrieval is higher.

At Assisting Nature we specialize in Minimal IVF protocols that are safe, proven, effective, and highly affordable. A comprehensive consultation with us will help determine if you are a good candidate for Minimal IVF and or what other courses of action may lead you on your path to a successful pregnancy.

Minimal διέγερση

Η Minimal διέγερση είναι μια σχετικά νέα (ART) τεχνική που προσφέρει μια πιο ήπια εκδοχή της διέγερσης των ωοθηκών σε σύγκριση με τη παραδοσιακή εξωσωματική γονιμοποίηση και μπορεί να είναι μια εξαιρετική διαδικασία για να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του φυσικό κύκλου της εξωσωματικής γονιμοποίησης .Εχει σχεδιαστεί για να προσλάβει μόνο μερικά (αλλά υψηλής ποιότητας) αυγά, αποφεύγοντας έτσι τους κινδύνους υπέρ-διέγερσης, μειώνοντας τον αριθμό των ενέσεων και μειώνοντας δραματικά το κόστος των φαρμάκων.

Η Minimal διέγερση IVF θα αποδώσει, κατά μέσο όρο, 3-6 αυγά και μπορεί να παράγει 1-4 έμβρυα, αυξάνοντας τις πιθανότητες για τουλάχιστον ένα υγιές έμβρυο για μεταμόσχευση, έτσι έχουμε μικρότερο αριθμό αυγών, αλλά τα περισσότερα από αυτά κάνουν τέλεια έμβρυα.

Ακόμη και για περιπτώσεις ηλικιωμένων γυναικών με χαμηλό αποθεματικό ωοθηκών, υπάρχει ένα πλεονέκτημα πέρα ​​από την υψηλή διέγερση της δόσης. Τα φάρμακα μπορουν να χορηγούνται δια του στόματος παράγοντες ωορρηξία όπως Clomid, σε συνδυασμό με χαμηλές δόσεις γοναδοτροπινών ή με χαμηλή δόση hMG / FSH.

Η διαδικασία της ωοληψίας είναι ταυτόσημη με εκείνη που γίνεται στην παραδοσιακή εξωσωματική γονιμοποίηση με ενδοφλέβια νάρκωση (αναισθησία).

Ποια είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα;

Ελαχιστοποίηση στην έκθεση σε φάρμακα κατά τη διάρκεια της διέγερσης των ωοθηκών

Μείωση των κινδύνων για την υγεία του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών (ΣΥΩ),

Μείωση του κόστους που συνδέεται με τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται.

Μείωση του χρόνου μεταξύ των κύκλων

Η Minimal διέγερση των ωοθηκών ΊΒΥ λόγω της ανάγκης για πιο «φυσιολογικές» θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης και λιγότερο δαπανηρές κερδίζει γρήγορα δημοτικότητα.

Η Ελάχιστη διέγερση μπορεί να ξεκινήσει με ένα φυσικό κύκλο ή μετά από σύντομη πορεία των χαπιών ελέγχου των γεννήσεων (δια του στόματος αντισυλληπτικά χάπια ή OCPs) ή την πορεία της προετοιμασίας των οιστρογόνων να ρυθμίζουν τον κύκλο.

Η επιλογή αυτή εξαρτάται από την προτίμηση του ασθενούς και από συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις καθώς και από τα επίπεδα των ορμονών.

Σε επιλεγμένες ομάδες ασθενών (ηλικίας κάτω των 35, φυσιολογική ωοθηκική εφεδρεία), τα ποσοστά επιτυχίας εγκυμοσύνης για ελάχιστη θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι εξαιρετικά.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της Minimal διέγερσης;

Λιγότερα αυγά (ωάρια) είναι διαθέσιμα για γονιμοποίηση και ως εκ τούτου λιγότερα έμβρυα που διατίθενται για τη μεταφορά σε σχέση  με τη συμβατική εξωσωματική.

Η κατάψυξη (κρυοσυντήρηση) πλεοναζόντων εμβρύων είναι απίθανο δεδομένου ότι λιγότερα έμβρυα  δημιουργούνται.

Στο Assisting Nature ειδικευόμαστε στα Minimal πρωτόκολλα εξωσωματικής γονιμοποίησης που είναι ασφαλή, αποδεδειγμένα, αποτελεσματικά και εξαιρετικά προσιτά. Μια ολοκληρωμένη διαβούλευση μαζί μας, θα βοηθήσει να προσδιορίσετε αν είστε καλός υποψήφιος για ελάχιστη εξωσωματική γονιμοποίηση και ποιούς άλλους τρόπους δράσης μπορεί να σας οδηγήσουν στο δρόμο για μια  επιτυχημένη εγκυμοσύνη.

IVF... IN THE MOST NATURAL WAY ! - Η ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ... ΜΕ ΤΟ ΠΙΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ

IVF... In the most natural way !

Although the first successful IVF in 1978 was held in a natural cycle, since then it has been widely replaced by IVF with ovarian stimulation. The use of exogenous gonadotropins lowering the cancellation rate of cycles increased the number of retrieved oocytes, leading to a greater number of embryos and hence to higher pregnancy rates.
In recent years, however IVF has focused on finding methods in order to become more friendly to the woman, so the return to the natural cycle is an interesting alternative.


What exactly is the IVF in natural cycle?

Monitoring one follicle developed during the woman's cycle, the puncture of the retrieval of the oocyte, fertilization by sperm partner, and finally the transfer of the fertilized egg in the uterus.

Is IVF in natural cycle appropriate for all women?

Aimed at all women with normal menstrual cycle, which can not or do not wish to undergo ovarian stimulation.
Moreover, especially directed at women that are called 'poor correspondent' and have unsuccessfully undergone many IVF attempts with high doses of hormones. These women may try some natural cycles IVF with their own  produced eggs since the drug stimulation can not offer them anything more.

What are the chances of pregnancy after IVF in natural cycle?

 Only one in three women undergoing IVF in natural cycle will reach the embryo transfer. Either because the woman that month does not produce an egg is fertilized or may not be of good quality in order to go ahead to embryo transfer. However chances per embryo can touch  40%, which is important if we consider that the probability of pregnancy after standard IVF varies between 25 and 35%. The receiver cumulative pregnancy rate can exceed 35% after 4 consecutive IVF-natural cycles.

What are the benefits of IVF in natural cycle?
.

Within patients with poor response, IVF in natural cycle would yield a better quality of oocytes derived from naturally selected follicle and allow embryo transfer in an endometrium whose receptivity has been affected by high levels of estrogen as in conventional IVF.
In summary the advantages of a natural cycle IVF beyond absence making hormones for ovarian stimulation and clearly reduced costs it is further zero likelihood of ovarian hyperstimulation syndrome and multiple gestations.
The most important thing for women is that they can become pregnant with a more "natural" way, less complicated and stressful without following complex ovarian stimulation protocols, easy to make and can be repeated on a monthly basis, thus increasing the overall probability of success .


Εξωσωματική γονιμοποίηση... με τον πιο φυσικό τρόπο. 

Αν και η πρώτη επιτυχής εξωσωματική,1978, πραγματοποιήθηκε σε φυσικό κύκλο, από τότε έχει αντικατασταθεί ευρέως από την εξωσωματική γονιμοποίηση με διέγερση των ωοθηκών. Η χρήση των εξωγενών γοναδοτροπινών ελάττωσε το ποσοστό ακύρωσης των κύκλων, αύξησε των αριθμό των ανακτώμενων ωαρίων οδηγώντας σε μεγαλύτερο αριθμό εμβρύων και κατ’επέκταση σε υψηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης. 
Τα τελευταία χρόνια όμως η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει επικεντρωθεί στην εύρεση  μεθόδων με σκοπό να γίνει πιό  φιλική  για τη γυναίκα. Η επιστροφή λοιπόν στο φυσικό κύκλο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική πρόταση.


Tι ακριβώς είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση σε φυσικό κύκλο;

Η παρακολούθηση του ενός ωοθυλακίου που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του κύκλου της γυναίκας, η παρακέντηση του, η ανάκτηση του ωαρίου, η γονιμοποίηση του από το σπέρμα του συντρόφου και τελικά η μεταφορά του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα.


Είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση σε φυσικό κύκλο κατάλληλη για όλες τις γυναίκες;

Απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες με φυσιολογικό εμμηνορρυσιακό κύκλο, οι οποίες δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν  να υποβληθούν σε διέγερση των ωοθηκών. 
Επιπλέον, απευθύνεται ιδιαίτερα στις  γυναίκες εκείνες οι οποίες αποκαλούνται ‘φτωχές ανταποκρίτριες’ μια και έχουν υποβληθεί ανεπιτυχώς σε μεγάλο αριθμό προσπαθειών IVF με  υψηλές δόσεις ορμονών. Αυτές οι γυναίκες μπορούν να προσπαθήσουν κάποιους IVF φυσικούς κύκλους με το δικό τους παραγόμενο ωάριο μια και η φαρμακευτική διέγερση δεν μπορεί να τους προσφέρει τίποτα περισσότερο.


Ποιές είναι οι πιθανότητες εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση σε φυσικό κύκλο;

 Μόνο μια στις τρεις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση σε φυσικό κύκλο θα φτάσει στην εμβρυομεταφορά. Είτε γιατί η γυναίκα το συγκεκριμένο μήνα δεν παράγει ωάριο είτε δεν γονιμοποιείται ή μπορεί να μην είναι καλής ποιότητας, ώστε να προχωρήσει το ζευγάρι στην εμβρυομεταφορά. Οι πιθανότητες όμως ανά εμβρυομεταφορά μπορεί να αγγίξουν και το 40% , ποσοστό πολύ σημαντικό αν αναλογιστούμε ότι η πιθανότητα κύησης μετά από κλασσική εξωσωματική, κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35%. Το δε αθροιστικό ποσοστό κύησης μπορεί να ξεπεράσει το 35% μετά από 4 συνεχόμενους IVF-φυσικούς κύκλους. 

Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης σε φυσικό κύκλο;

Στο πλαίσιο ασθενών με  φτωχή ανταπόκριση, η εξωσωματική γονιμοποίηση σε φυσικό κύκλο θα

μπορούσε να αποδώσει μια καλύτερη ποιότητα ωαρίων  που προέρχεται από το φυσικά επιλεγμένο ωοθυλάκιο και να επιτρέψει τη μεταφορά του εμβρύου σε ένα ενδομήτριο του οποίου η δεκτικότητα δεν έχει επηρεαστεί από τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων όπως κατά την κλασσική εξωσωματική γονιμοποίηση. Συνοπτικά τα πλεονεκτήματα της εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο πέρα από την απουσία λήψης ορμονών για τη διέγερση των ωοθηκών και σαφώς το ελαττωμένο κόστος είναι επιπλέον η μηδενική πιθανότητα συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών και πολύδυμων κυήσεων. 
Το σημαντικότερο όμως για τη γυναίκα είναι ότι μπορεί να μείνει έγκυος με έναν πιο «φυσικό» τρόπο, λιγότερο περίπλοκο και αγχωτικό χωρίς να ακολουθήσει πολύπλοκα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών ,εύκολο να γίνει και μπορεί να επαναληφθεί σε μηνιαία βάση, αυξάνοντας έτσι τη συνολική πιθανότητα επιτυχίας.

TEST-TUBE BABIES...ARE THEY HEALTHY ? - ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ...ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΥΓΙΉ;

TEST-TUBE BABIES...ARE THEY HEALTHY ?

During a night in July 25th, 1978, in Oldham-Manchester, England, gynecologist Patrick Steptoe  begins probably the most important surgery of his career. Next to him the embryologist Robert Edwards.

Shortly after the crying of a child being heard. The birth of a healthy girl after fertilization of the ovum outside the mother's body has become a reality! The next day, the news travel him around the world and describe it as a miracle of science. This first child is a symbol of success of IVF and marks the beginning of a new era in the field of assisted reproduction.

Since then 37 years passed, and it is estimated that over five millions children worldwide were born with IVF method. The mental and physical health and development of these children compared to children resulting from spontaneous conception attracted the scientists attention from the beginning.

The correlation between children born by IVF and children by natural conception is not easy. For this reason scientists have designated specific correlation parameters. The first parameter refers to the prenatal period. It was observed that the age of women who are pregnant through IVF is greater, this is explained by the fact that the efforts of the couples start slowly and last several years. But women starting a pregnancy over the 38 face their greatest incidence of complications during pregnancy like pre-eclampsia, diabetes, intrauterine growth retardation, smaller pup weight at birth and increased incidence of birth by caesarean section.

Another parameter studied is the incidence of multiple pregnancies which was found to be significantly elevated in couples undergoing IVF procedure. In case of transfer of several embryos the probability of twin pregnancy is 20 times greater. Significantly increased is also the probability of triplets - multiple pregnancy is also associated with an increased incidence of complications. To drastically reduce this phenomenon, many countries have limited the number of embryos that can be transferred to two and in some cases to one.

In studies that compared singletons and respective age categories found increased incidence of prematurity and children with low weight at birth after IVF. Unlike the prediction of twin pregnancies after IVF seems to be better than the general population! Many studies link the increased incidence of preterm births observed in singletons on the cause of the mother without excluding the effect of the method itself.

The comparative study of the incidence of birth defects in children resulting from IVF showed a slight increase. The increase observed appears to be related to the genetic material of the parents and less with the application of the method.

Other parameters studied the incidence of childhood cancer, and congenital heart defects. The previous studies showed no particular sensitivity to children resulting from IVF compared with children raised by spontaneous conception.

Although the results so far of children resulting from IVF are encouraging, it is very important to continue data collection for decades to fully clarify the issues of health and developmental progress of children.

 ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ...ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΥΓΙΉ;

Είναι βράδυ 25 Ιουλίου του 1978 , στο Oldham-Manchester της Αγγλίας o γυναικολόγος Patrick Steptoe ξεκινάει ίσως το πιο σημαντικό χειρουργείο της καριέρας του. Δίπλατου, ανήσυχος ο εμβρυολόγος Robert Edwards.

Λίγο μετά ακούγεται το κλάμα ενός παιδιού. Η γέννηση ενός υγιούς κοριτσιού μετά από γονιμοποίηση ωαρίου έξω από το σώμα της μητέρας είναι πια πραγματικότητα! Την επομένη ημέρα, τα νέα κάνουν τον γύρω του κόσμου και το περιγράφουν σαν το θαύμα της επιστήμης. Αυτό το πρώτο παιδί είναι σύμβολο επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης, και σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής στον χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Από τότε πέρασαν 37 χρόνια, και υπολογίζετε ότι πάνω απο πέντε εκκατομιρια παιδιά  έχουν γεννηθεί σε όλο τον κόσμο με την μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η ψυχοσωματική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών αυτών σε σχέση με τα παιδιά που προκύπτουν από αυτόματη σύλληψη απασχόλησε από την αρχή τους επιστήμονες.

Η συσχέτιση ανάμεσα στα παιδιά που γεννηθήκαν με την μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης και τα παιδιά από φυσική σύλληψη δεν είναι εύκολη. Για αυτόν τον λόγο οι επιστήμονες όρισαν συγκεκριμένες παραμέτρους συσχέτισης. Η πρώτη παράμετρος αφορά την προγεννητική περίοδο . Παρατηρήθηκε ότι η ηλικία των γυναικών που εγκυμονούν μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μεγαλύτερη, αυτό εξηγείτε από το γεγονός ότι οι προσπάθειες τον ζευγαριών ξεκινούν αργά και για κάποια διαρκούν αρκετά χρόνια. Όμως οι γυναίκες που ξεκινούν μια εγκυμοσύνη πάνω από τα 38 τους αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη συχνότητα επιπλοκών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης όπως προεκλαμψία, σακχαρώδη διαβήτη, επιβράδυνση ενδομήτριας ανάπτυξης , μικρότερο βάρος νεογνών κατά τη γέννηση και αυξημένη συχνότητα τοκετού με καισαρική τομή.

Μια άλλη παράμετρος που μελετήθηκε είναι η συχνότητα πολύδυμων κυήσεων η οποία βρέθηκε ότι είναι σημαντικά αυξημένη στα ζευγάρια που υποβάλλονται σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Στην περίπτωση μεταφοράς πολλών εμβρύων η πιθανότητα δίδυμης κύησης είναι 20 φορές μεγαλύτερη. Παράλληλα είναι σημαντικά αυξημένη και η πιθανότητα τρίδυμης – πολύδυμης κύησης οι οποίες σχετίζονται επίσης με αυξημένη συχνότητα επιπλοκών. Για τον δραστικό περιορισμό αυτού του φαινομένου σε πολλές χώρες έχει περιοριστεί ο αριθμός των εμβρύων που μπορούν να μεταφερθούν σε 2 και σε μερικές περιπτώσεις σε 1 έμβρυο.

Σε μελέτες όπου συνέκριναν μονήρης κυήσεις και σε αντίστοιχες ηλικιακές κατηγορίες διαπιστώθηκε αυξημένη συχνότητα προωρότητας και παιδιών με χαμηλό σωματικό βάρος κατά τον τοκετό μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση. Αντίθετα η πρόβλεψη των διδύμων κυήσεων μετά από εξωσωματική φαίνεται να είναι καλύτερη από αυτή το γενικού πληθυσμού! Πολλές μελέτες συσχετίζουν την αυξημένη συχνότητα πρόωρων τοκετών που παρατηρείτε στις μονήρης κυήσεις με την αιτία της υπογονιμότητας της μητέρας χωρίς να αποκλείουν και την επίδραση της ίδιας της μεθόδου.

Η συγκριτική μελέτη της συχνότητας των γενετικών ανωμαλιών σε παιδιά που προκύπτουν από εξωσωματική έδειξε μικρή αύξηση. Η αύξηση που παρατηρείται φαίνεται να σχετίζεται περισσότερο με το γενετικό υλικό των γονέων και λιγότερο με την εφαρμογή της μεθόδου.

Άλλες παράμετροι που μελετήθηκαν είναι η συχνότητα του παιδικού καρκίνου, και των συγγενών καρδιακών ανωμαλιών. Οι μέχρι τώρα μελέτες δεν έδειξαν ιδιαίτερη ευαισθησία στα παιδιά που προέκυψαν από εξωσωματική γονιμοποίηση σε σχέση με τα παιδιά που προέκυψαν από αυτόματη σύλληψη.

Παρόλο που τα μέχρι τώρα αποτελέσματα για την υγεία των παιδιών που προκύπτουν από εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ενθαρρυντικά, είναι πολύ σημαντικό η συλλογή δεδομένων να συνεχιστεί και για τις επόμενες δεκαετίες προκειμένου να διευκρινιστούν πλήρως τα θέματα της υγείας και αναπτυξιακής πορείας των παιδιών.

SPERM QUALITY: IS IT AFFECTED BY NUTRITION ? - ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ: EΠΗΡΕΑΖΕΙ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ;

Sperm quality: Is it affected by nutrition?

How is sperm quality assessed? What are the causes for male infertility? Does nutrition affect sperm production?

One in six couples faces infertility issues. Today, the majority of subfertile couples seeks professional help. The fertility assessment of a couple is required after a year of regular, unprotected intercourse or in six months if the woman is over 35 years of age. Scientific research has shown that male problems are the most common reason of subfertility in couples. Those problems are caused by genetic factors and environmental factors, as line of work, nutrition, athletic supplements, medicines, smoking etc.

According to the diagnostic scheme of the World Health Organization, the parameters that define male infertility are the volume of each ejaculation, sperm count, motility and morphology.

Processed meat consumption (smoked meat, cold cuts, sausages etc.) affects negatively the sperm morphology while the high-fat dairy consumption causes lower sperm density, especially in heavy smokers.

This may be a result of the trans fatty acids (a type of fatty acids mainly of animal origin), who are known to be associated with a lower sperm count. In addition to that, cholesterol, present in red meat, eggs and high-fat cheeses, is linked with lower ejaculation volume.

Men who prefer low-fat dairy products, especially milk, instead of high-fat dairy, have high sperm density and motility. Regular fish consumption raises sperm density and improves the morphology of the sperm.

Sugar sweetened beverages (sodas, energy drinks etc.) have been shown to reduce sperm motility.

A very common problem is also DNA fragmentation.

Men with higher percentages of DNA fragmentation have lower chances of naturally causing a pregnancy, without medical help. The main cause of DNA fragmentation is oxidative stress, which is a result of many environmental factors, such as smoking, alcohol consumption, food additives, even inhaling exhaust fumes. Increasing your antioxidant intake is the most effective way of combating oxidative stress. Some antioxidants are vitamins A, C and E, polyphenols, flavonoids, iodine, manganese, zinc, Q-10 co-enzyme etc. Even though antioxidants seem to be the key to increasing male fertility, antioxidant supplementation does not often help and may even be dangerous. In case the intake of one antioxidant surpasses the DRIs, side effects or even unwanted hormonal changes may take place. This is why we should consider increasing the consumption of natural sources like fruits, vegetables, nuts, tea etc.

Hormones necessary for reproduction, such as testosterone, also indirectly affect male fertility. Low testosterone levels are a common finding in obese men who don’t have any other fertility related abnormalities. Hypotestosteronemia (low testosterone levels) associated with obesity is completely reversible with weight loss while testosterone supplementation therapy is NOT indicated because of possible severe side effects, such as sleep apnea or reducing fertility.

The parents’ pre-conception nutritional habits play a big role in the first stages of pregnancy. Deficiencies or excessive amounts of macronutrients (proteins, carbohydrates, fats) and micronutrients (minerals and trace elements) in this period can affect fetal development and the overall health of the child later in life. Especially for obese fathers, proper pre-conception diet is linked with both better sperm quality and increase in DNA integrity, as well as better neonatal health of the offspring. This is why, dietary changes should be seriously considered.

Advice for improving sperm quality:

-         

Follow a well balanced dietary plan, like the Mediterranean Diet. Emphasize on fresh foods and reduce the consumption of ready-to-eat, pre-cooked meals and packaged products.

-          Limit red meat intake to once per week, avoiding processed meat like cold cuts or smoked meat. Replace it with fish, once a week.

-          Increase fruit and vegetable consumption by choosing them in different colors. By eating a “rainbow” of fruits and vegetables, you consume all the vitamins needed to produce better sperm.

-          Prefer olive oil to any other kind of cooking oil or butter. Olive oil contains large amounts of vitamin E and very little saturated fats.

-          Dried nuts and a small amount of dark chocolate (20g) can replace unhealthy snacks while providing you the antioxidants you need.

-          Avoid as much as possible sugar sweetened beverages (sodas, energy drinks etc.). They have the tendency of altering metabolism and affecting directly the quality of your sperm, making it weak. You can refresh yourselves with water, green tea and fresh squeezed juices. You can also choose among the sugar free sodas, of stevia sweetened ones who have begun appearing in stores.

-       

   Ask your doctor for advice if you take any supplements. Athletic supplements may contain substances that cause unwanted hormonal changes. If you continue to take the supplement, never surpass the limit given by your doctor.

-          Reduce smoking and alcohol consumption; both of them have been linked with lower sperm quality and low sexual performance.

-          Exercise: it doesn’t only improve the sperm quality itself but it also regulates your metabolism, leading to weight loss. Low body weight is associated with better fertility rates as well as better offspring health.

-          Avoid pressure. Tight undergarments or trousers, a badly designed bicycle seat, may cause infertility.

Ποιότητα σπέρματος: Επηρεάζει η διατροφή;

Πως αξιολογούμε την ποιότητα του σπέρματος; Ποιες είναι οι αιτίες για την ανδρική υπογονιμότητα; Επηρεάζει η διατροφή την παραγωγή σπέρματος;

Ένα στα έξι ζευγάρια αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας. H πλειοψηφία των υπογόνιμων ζευγαριών σήμερα αναζητά τη βοήθεια ειδικών. Η αξιολόγηση της γονιμότητας του ζευγαριού συστήνεται μετά τον ένα χρόνο απροφύλαχτης και συχνής συνουσίας ή στους 6 μήνες αν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών. Ένας μεγάλος αριθμός ερευνών έχει δείξει ότι τα ανδρικά προβλήματα είναι η συχνότερη αιτία υπογονιμότητας στα ζευγάρια. Αιτίες που τα προκαλούν φαίνονται να είναι γενετικοί παράγοντες (κληρονομικότητα) και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το επάγγελμα, η διατροφή, αθλητικά συμπληρώματα διατροφής, φαρμακευτική αγωγή, το κάπνισμα κ.α.

Σύμφωνα με το σχήμα διάγνωσης της ανδρικής υπογονιμότητας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι παράμετροι που αξιολογούνται είναι ο όγκος εκσπερμάτωσης, ο αριθμός σπερματοζωαρίων ανά εκσπερμάτωση, η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων καθώς και η μορφολογία τους.

Η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (αλλαντικά, παστά κρέατα, λουκάνικά κ.τ.λ.) έχει βρεθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τη μορφολογία του σπέρματος ενώ τα λιπαρά τυριά προκαλούν μείωση της πυκνότητας του σπέρματος, ειδικά στους καπνιστές. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα trans λιπαρά οξέα (μια ομάδα λιπαρών που βρίσκεται κυρίως στα λίπη ζωικής προέλευσης) συσχετίζονται με μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων. Ακόμα, η χοληστερόλη, η οποία μειώνει τον όγκο της εκσπερμάτωσης βρίσκεται σε περίσσεια στο κόκκινο κρέας, στα αυγά και στα λιπαρά τυριά.

Οι άντρες που προτιμούν γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και ιδιαίτερα γάλα από τα γαλακτοκομικά με πολλά λίπη, έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα σπέρματος και βελτιωμένη κινητικότητα σπερματοζωαρίων. Η συχνή κατανάλωση ψαριών αυξάνει την πυκνότητα του σπέρματος, δηλαδή τον αριθμό σπερματοζωαρίων ανά εκσπερμάτωση ενώ η μορφολογία του σπέρματος βελτιώνεται.

Τα ροφήματα του εμπορίου που περιέχουν ζάχαρη (αναψυκτικά, ενεργειακά ποτά κ.τ.λ.) μειώνουν την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.

Συχνά, υπάρχει και ένα ακόμη πρόβλημα: Αλλοίωση του DNA των σπερματοζωαρίων. Οι άντρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά αλλοίωσης του γενετικού τους υλικού έχουν μικρές πιθανότητες να προκαλέσουν φυσιολογική σύλληψη, χωρίς ιατρική βοήθεια. Η κυριότερη αιτία αλλοίωσης του DNA είναι το οξειδωτικό στρες. Αυτό προκαλείται από πολλούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, τα συντηρητικά των τροφίμων, ακόμα και την εισπνοή καυσαερίων.

Τα αντιοξειδωτικά των τροφίμων είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του οξειδωτικού στρες. Στις τροφές λοιπόν, μπορούμε να βρούμε τις βιταμίνες Α, C και Ε, τις πολυφαινόλες, τα φλαβονοειδή, το ιώδιο, το μαγγάνιο, το συνένζυμο Q10 κ.α.. Παρά το γεγονός ότι τα αντιοξειδωτικά φαίνεται να είναι το κλειδί για τη βελτίωση της ανδρικής  γονιμότητας, η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με τα παραπάνω, δεν είναι σίγουρο ότι βοηθά στην κατάσταση ενώ κρύβει κινδύνους. Στην περίπτωση που καταναλωθούν μεγάλες ποσότητες, είναι πιθανό να συμβούν ορμονικές αλλαγές αντίθετες από το επιθυμητό αποτέλεσμα. Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να στραφούμε στις φυσικές πηγές τους, τα φρούτα, τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς, το τσάι κ.ο.κ..

Την ανδρική γονιμότητα φυσικά επηρεάζουν έμμεσα και απαραίτητες ορμόνες, όπως η τεστοστερόνη. Χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης συναντώνται πολύ συχνά σε παχύσαρκους άντρες που δεν εμφανίζουν κάποιο άλλο πρόβλημα υπογονιμότητας. Η υποτεστοστεροναιμία (η χαμηλή τεστοσερόνη στο αίμα) που σχετίζεται με την παχυσαρκία είναι πλήρως αναστρέψιμη με απώλεια βάρους ενώ θεραπεία με χορήγηση τεστοστερόνης ΔΕΝ ενδείκνυται γιατί ενδέχεται να προκαλέσει άπνοια στον ύπνο και να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα.

Η διατροφή των γονέων στο διάστημα προ της σύλληψης παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην έκβαση των πρώτων σταδίων κύησης. Ελλείψεις ή υπερβολικές ποσότητες μακροθρεπτικών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη) και μικροθρεπτικών (μέταλλα και ιχνοστοιχεία) συστατικών σε αυτή την περίοδο μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και τη μετέπειτα ζωή του παιδιού. Ειδικά στους παχύσαρκους πατέρες, η σωστή διατροφή πριν τη σύλληψη είναι αλληλένδετη τόσο με την ποιότητα του σπέρματος και την ακεραιότητα του DNA που αυτό κουβαλά, όσο και με την ποιότητα ζωής και την υγεία του νεογνού. Γι’ αυτό το λόγο, οι διαιτητικές αλλαγές είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή από τους γονείς και όχι να αγνοείται.

Συμβουλές για τη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος:

- Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή. Δώστε έμφαση στα φρέσκα τρόφιμα και μειώστε τα έτοιμα, προμαγειρεμένα και συσκευασμένα τρόφιμα.

- Περιορίστε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος σε μία φορά την εβδομάδα, αποφεύγοντας τα αλλαντικά ή τα καπνιστά κρέατα. Αντικαταστήστε το κρέας με ψάρι, μία φορά την εβδομάδα.

- Αυξήστε τη συχνότητα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, επιλέγοντας διαφορετικά χρώματα. Καταναλώνοντας “ένα ουράνιο τόξο” φρούτων και λαχανικών, λαμβάνετε όλες τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά που χρειάζεται ο οργανισμός σας για καλύτερη παραγωγή σπέρματος.

- Προτιμήστε ελαιόλαδο και όχι βούτυρο ή άλλα έλαια για το μαγείρεμα. Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε και περιέχει ελάχιστα κορεσμένα λίπη.

- Οι ξηροί καρποί και μια μικρή ποσότητα (20g) μαύρης σοκολάτας, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και συστήνονται ως ένα μικρό σνακ.

- Αποφύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά. Μεταβάλλουν το μεταβολισμό, προκαλώντας διάφορες ορμονικές μικροαλλαγές αλλά επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα του σπέρματος, κάνοντάς το αδύναμο. Μπορείτε να δροσιστείτε με νερό, πράσινο τσάι και φυσικούς χυμούς ενώ στο εμπόριο πλέον υπάρχουν και αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη ή με στέβια.

-Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν λαμβάνετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Τα αθλητικά συμπληρώματα διατροφής, μπορεί να περιέχουν ουσίες που προκαλούν ανεπιθύμητες ορμονικές αλλαγές. Αν τελικά λαμβάνετε κάποιο συμπλήρωμα που ο γιατρός σας έχει εγκρίνει, ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του και μην υπερβαίνετε τα όρια.

- Μειώστε το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ· και τα δύο έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά, τόσο την ποιότητα του σπέρματος, όσο και την σεξουαλική επίδοση.

-Ασκηθείτε. Η άσκηση όχι μόνο βελτιώνει το ίδιο το σπέρμα αλλά βελτιώνει και το μεταβολισμό σας, οδηγώντας σε απώλεια βάρους. Το χαμηλό σωματικό βάρος μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητά σας αλλά και την υγεία του παιδιού σας.

-Αποφύγετε την πίεση. Στενά εσώρουχα ή παντελόνια, μια σέλα ποδηλάτου με κακό σχεδιασμό, μπορούν να προκαλέσουν υπογονιμότητα.

RECIPES FOR WOMEN WITH PCOS OR DIABETIC PREGNANT WOMEN - ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ Ή ΔΙΑΒΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΥΟΥΣ

Minestrone soup

2 bowls

Ingredients

1tbsp olive oil

1 ½ tomato

½ onion, chopped

1 carrot, cut in cubes

1 green pepper, sliced

1 celery root, cut in cubes

some celery, chopped

¾ cup ditali lisci pasta (preferably wholegrain)

½ tsp oregano

½ tsp basil

a pinch of fresh ground black pepper

Preparation

After you ‘ve cut the vegetables as shown above, blend the tomato into tomato juice. Put the olive oil in a medium pot and sauté the onions, the basil and the oregano for a few seconds. Then, add the tomato juice, the pepper and a glass of water.When it starts boiling, add the pasta. Stir so the pasta doesn’t stick to the bottom and when you see it getting softer (but not completely soft) add the vegetables and an additional glass of water. It should be ready in 15 minutes or so, depends on how cooked you prefer the pasta. In the meantime add water whenever necessary.You can serve with a teaspoon of 2% fat greek yogurt in the middle.

Salmon with brocolli

For 2 people

Ingredients

500g salmon

1 brocolli

3 tsp olive oil

salt

pepper

lemon juice

Preparation

Cover a baking pan with greaseproof paper so the salmon doesn't stick to the pan. Coat the salmon with olive oil, salt and pepper. Leave it in the oven for 15’ in 180ºC. Remember to turn the salmon upside down, around the 7^th minute, so it’s baked equally on both sides. Be carefull not to overcook it because it can come out dry.Cut the broccoli and boil it in as less water as possible. When it’s soft (but not completely) strain it and serve with some lemon juice.

Chicken with peppers and brown rice

2 portions

Ingredients

1 chicken breast without fat

1 cup brown rice

1 cup pilsner beer

2 tbsp mustard

1 tbsp olive oil

1 mashed clove of garlic (or a pinch of dried garlic powder)

2 red peppers sliced

a bit of freshly ground pepper

a pinch of oregano

Preparation

Cut the breast in two halves. Beat the meat until it’s 1.5 cm thick. In medium heat sauté the garlic and the oregano in the olive oil. Then add the peppers and the meat and sauté them as well, until the meat is redish, for about three minutes. Add the beer, the mustard, the pepper and some water and stir. Cook the mixture for 30 minutes. When the chicken is soft and white to the core, it’s ready.

Light onion stuffed aubergines

4 people

Ingredients

8 long aubergines

4 onions, sliced

1 pepper, chopped

1 can of concasse tomatoes

4 tbsp olive oil

1 tsp vinegar

salt

pepper

some parsley

Preparation

Calve a line on every aubergine and boil until tender. Strain and place them in a baking pan. Boil all the stuffing ingredients together until the sauce gets a glazy feeling and pour in the aubergines. Bake at 200ºC for 30-40 minutes.

Oat buscuits with stevia

17 biscuits

Ingredients

200 g (1 ¼ cup) self raising flour

100 g (1 cup) oatmeal

25 g  (2 tbsp) ground walnut

10g (20 tsp) stevia powder

170g (7 tbsp) margarine

½ tsp cinnamon

one vial of vanilla powder

Preparation

Mix all the ingredients until a soft dough is formed. Divide the dough into 17 little balls and turn them into disk shaped biscuits. You can press the surface with a fork to create patterns. Bake the biscuits on a greaseproof paper covered baking pan for approx. 25’ at 200ºC.

Almond chocolates

20 pieces

Ingredients

2 bars of black chocolates

50 g (1/2 cup) bread crumps

25 g (1 tbsp) margarine

2 tbsp cognac

50 g (4-5 tbsp) almonds

a pinch of ground cinnamon and clove (optional)

Preparation

Melt the chocolate in a bain-marie. Add the bread crumbs, the margarine, the brandy and the spices and stir until the mixture becomes homogeneous. Put the mixture in the fridge for a while and then form with your hands 20 chocolates. Melt the second chocolate bar in a bain-marie and cover the chocolates by dipping them one by one in the melted chocolate. Sprinkle with almonds and leave in the fridge to freeze.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ Ή ΔΙΑΒΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΥΟΥΣ

Μινεστρόνε

2 μερίδες

Υλικά

1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο

1 ½ ντομάτα

½ κρεμμύδι ψιλοκομμένο

1 καρότο σε κυβάκια

1 πράσινη πιπεριά σε φέτες

1 σελινόριζα σε κυβάκια

Λίγο σέλινο ψιλοκομμένο

¾ της κούπας κοφτό μακαρονάκι (κατά προτίμηση ολικής άλεσης)

½ κουταλάκι του γλυκού ρίγανη

½ κουταλάκι του γλυκού βασιλικόςλίγο φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Εκτέλεση

Αφού κόψετε τα λαχανικά όπως αναφέρεται παραπάνω, βάλτε στο μπλέντερ τη ντομάτα μέχρι να πολτοποιηθεί. Σε μία μικρή ή μεσαία κατσαρόλα τσιγαρίστε το κρεμμύδι μαζί με τη ρίγανη και το βασιλικό για λίγα δευτερόλεπτα, έτσι ώστε να αφήσουν στο λάδι τα αρώματά τους. Στη συνέχεια, ρίξτε στο λάδι την πολτοποιημένη ντομάτα, το πιπέρι και ένα ποτήρι νερό και ανακατέψτε.Μόλις αρχίσει να βράζει, προσθέστε τα ζυμαρικά. Ανακατέψτε για να μην κολλήσουν στον πάτο. Όταν αυτά αρχίσουν να μαλακώνουν, προσθέστε τα λαχανικά και ακόμη ένα ποτήρι νερό. Η σούπα σας είναι έτοιμη μόλις τα μακαρόνια και τα λαχανικά έχουν μαλακώσει πλήρως (περίπου 15’). Αν χρειαστεί να προσθέσετε νερό, μη διστάσετε.Μπορείτε να σερβίρετε με μία κουταλιά της σούπας γιαούρτι 2% στη μέση του μπολ.

 Σολομός με μπρόκολο

2 μερίδες

Υλικά

500 γραμμάρια σολομός

1 μπρόκολο

3 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο

αλάτι

πιπέρι

χυμός λεμονιού

Εκτέλεση

Καλύπτουμε το ταψί με λαδόκολλα για να μη κολλήσει ο σολομός. Αλείφουμε τον σολομό με λίγο ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι. Τοποθετούμε τον σολομό στο ταψί και τον ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 15'. Στα μισά του χρόνου γυρνάμε τον σολομό για να ψηθεί και η άλλη πλευρά Προσέχουμε να μην παραψηθεί ο σολομός για να μη βγει στεγνός.

Κόβουμε το μπρόκολο και το βράζουμε σε όσο λιγότερο νερό γίνεται. Όταν μαλακώσει αρκετά (όχι εντελώς), το στραγγίζουμε και το σερβίρουμε με χυμό λεμονιού και λάδι.

Κοτόπουλο με πιπεριές και αναποφλοίωτο ρύζι

2 μερίδες

Υλικά

1 στήθος κοτόπουλο χωρίς λίπος

1 κούπα αναποφλοίωτο ρύζι

1 κούπα μπύρα pilsner

2 κουταλιές της σούπας περίπου μουστάρδα

1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο

1 σκελίδα σκόρδο λιωμένη (ή λίγο σκόρδο σε σκόνη)

2 κόκκινες πιπεριές κομμένες σε λεπτές φέτες

αρκετούτσικο πιπέρι χοντροτριμμένο

μια πρέζα ρίγανη

Εκτέλεση

Κόβουμε το στήθος στα δύο. Χτυπάμε τα κομμάτια μέχρι να αποκτήσουν πάχος 1.5 εκατοστό. Στη συνέχεια ζεσταίνουμε το λάδι και σοτάρουμε το σκόρδο και τη ρίγανη σε μέτρια φωτιά. Τσιγαρίζουμε τις πιπεριές και το κοτόπουλο μέχρι αυτό να ροδίσει, περίπου για 3 λεπτά κάθε πλευρά. Προσθέτουμε τη μπύρα, τη μουστάρδα, το πιπέρι και λίγο νερό και ανακατεύουμε συνεχώς, περίπου για 30’. Όταν το κοτόπουλο θα είναι μαλακό και λευκό μέχρι το κέντρο, θα είναι έτοιμο.Ρίχνουμε το ρύζι σε ένα σουρωτήρι και το αφήνουμε κάτω από κρύο τρεχούμενο νερό για 30 δευτερόλεπτα. Βράζουμε τη μία κούπα ρύζι σε 7 κούπες βραστό νερό, σε μία μεσαία, κλειστή κατσαρόλα για 30’. Ανακατεύουμε κατά διαστήματα για να μη κολλήσει. Στραγγίζουμε το ρύζι στο σουρωτήρι (αν αυτό είναι απαραίτητο) και το ξαναρίχνουμε στην κατσαρόλα, κλείνοντάς το καλά, με τον ατμό του, για δέκα λεπτά, χωρίς να είναι πάνω στη φωτιά. Ρίχνουμε λίγο αλάτι για γεύση και ανακατεύουμε.

Μπισκότα βρώμης με στέβια

17 τεμάχια

Υλικά

200γρ. (1 ¼ φλιτζ. τσαγιού) αλεύρι που φουσκώνει μόνο του

100γρ (1 φλιτζ. τσαγιού) Νιφάδες Βρώμης

25γρ ( 2 κουτ. σούπας) Kαρύδι τριμμένο

10γρ ( 20 κοφτές κουτ. γλυκού) στέβια σε σκόνη

170γρ. ( 7 κουτ. σούπας) Φυτική Μαργαρίνη

1/2 κουτ. γλυκού Κανέλλα

μία βανίλια

Εκτέλεση

Βάζουμε όλα τα υλικά στο μίξερ και τα ανακατεύουμε μέχρι να γίνουν μία μαλακή ζύμη. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 17 μπαλάκια και τα πλάθουμε σε στρογγυλά μπισκότα. Αν θέλετε μπορείτε να πιέσετε την επιφάνεια με ένα πιρούνι για να κάνετε σχέδια. Τοποθετούμε τα μπισκότα σε ένα ταψί που έχουμε καλύψει με λαδόκολλα και τα ψήνουμε για 25’ περίπου στους 200°C.

Σοκολατάκια με αμύγδαλο

20 τεμάχια

Υλικά

2 σοκολάτες υγείας

50 γραμ. (1/2 φλιτζ. τσαγιού) Φρυγανιά τριμμένη

25 γραμ. (1 κουτ. σούπας) Μαργαρίνη

2 κουτ. σούπας Κονιακ

50 γραμ. ( 4-5 κουτ σούπας) Αμύγδαλο Κροκάν

Λίγο Κανέλα και Γαρύφαλλο σε σκόνη (προαιρετικά)

Εκτέλεση

Λιώνουμε τη μία σοκολάτα σε μπεν-μαρί. Προσθέτουμε την τριμμένη φρυγανιά, τη μαργαρίνη, το κονιάκ και το γαρύφαλλο με την κανέλλα και ανακατεύουμε μέχρι το μίγμα να γίνει ομοιογενές. Βάζουμε το μίγμα για λίγο στο ψυγείο και στη συνέχεια πλάθουμε 20 σοκολατάκια. Λιώνουμε τη 2^η σοκολάτα σε μπεν-μαρί και καλύπτουμε τα σοκολατάκια, βυθίζοντάς τα ένα ένα στη λιωμένη σοκολάτα. Πασπαλίζουμε με αμύγδαλο και τα αφήνουμε στο ψυγείο να παγώσουν.